by મહેનતની મહેક
એક નાના ગામમાં દેવા નામનો એક યુવાન રહેતો હતો. દેવા પાસે એક નાનું ખેતર હતું, જે તેના પિતાએ તેને આપ્યું હતું. પણ દેવાને મહેનત કરવામાં રસ નહોતો. તે હંમેશા કહેતો, “જો મારું નસીબ સારું હશે તો બધું આપોઆપ થઈ જશે. મહેનત કરીને શું ફાયદો જો નસીબ ખરાબ હોય?” આથી તે દિવસનો મોટાભાગનો સમય ગામના ઝાડ નીચે બેસીને વિતાવતો, અને ખેતરમાં ઝાડીઓ ઊગવા દેતો.
ગામના લોકો દેવાને સમજાવતા, “દેવા, થોડું કામ કર, નહીં તો તારું ખેતર બરબાદ થઈ જશે.” પણ દેવા હસીને જવાબ આપતો, “જે થવાનું હશે તે નસીબ લખાવશે. હું શું કરી શકું?” થોડા સમય પછી એક વર્ષે ઓછો વરસાદ પડ્યો, અને દેવાનું ખેતર સૂકાઈ ગયું. તેની પાસે ખાવાનું પણ ન રહ્યું, પણ તે ફરિયાદ કરતો રહ્યો, “મારું નસીબ જ ખરાબ છે.”
એક દિવસ ગામમાં એક વેપારી આવ્યો, જેણે ખેડૂતોને પોતાના પાક વેચવાની તક આપી. ગામના બીજા ખેડૂતોએ પોતાની મહેનતથી ઉગાડેલો પાક વેચીને સારા પૈસા કમાયા, પણ દેવા પાસે વેચવા માટે કંઈ નહોતું. તે દુઃખી થઈને ગામના વડીલ, રામજીકાકા, પાસે ગયો અને કહ્યું, “કાકા, મારું નસીબ મને ડૂબાડી રહ્યું છે. હું શું કરું?”
રામજીકાકાએ ગંભીર સ્વરે જવાબ આપ્યો, “દેવા, નસીબનાં ભરોસે બેસી રહેવું તે કાયરતાની નિશાની છે. નસીબ તો મહેનતનું પરિણામ છે. જે પોતાના હાથે જીવન બનાવે છે, તે જ સફળ થાય છે.” દેવાએ રામજીકાકાની વાત સાંભળી, અને તેના મનમાં એક નવો વિચાર જાગ્યો.
દેવાએ નક્કી કર્યું કે તે હવે નસીબની રાહ નહીં જુએ. તેણે પોતાના ખેતરમાંથી ઝાડીઓ સાફ કરવાનું શરૂ કર્યું. તે સવારે વહેલો ઊઠીને કામે લાગતો, પાણીની વ્યવસ્થા કરતો, અને બીજ રોપવા લાગ્યો. શરૂઆતમાં તેને મુશ્કેલી પડી, પણ તે હિંમત ન હાર્યો. થોડા મહિનાઓ પછી વરસાદ આવ્યો, અને તેના ખેતરમાં પાક લહેરવા લાગ્યો. આગલા વર્ષે તેણે પોતાનો પાક વેપારીને વેચ્યો અને સારી કમાણી કરી.
એક દિવસ દેવા રામજીકાકાને મળવા ગયો અને કહ્યું, “કાકા, તમે સાચું કહ્યું હતું. મેં મહેનત કરી, અને મારું નસીબ બદલાઈ ગયું. હવે મને સમજાયું કે નસીબની રાહ જોવી એ કાયરતા હતી.” રામજીકાકાએ હસીને જવાબ આપ્યો, “દેવા, જીવન તારા હાથમાં છે. મહેનત કરનારનું નસીબ હંમેશા ચમકે છે.”
નીતિ: “નશીબનાં ભરોસે બેસી રહેવું તે કાયરતાની નિશાની છે. પોતાના પ્રયત્નોથી જીવન બનાવવું એ જ સાચી હિંમત છે.”
